Соңғы жылдары хиджама жасату белең алып кетті. Жақында әлеуметтік желіде сәбилерді жылатып, маңдайынан қан алған маманның әрекеті қызу талқыланды. Желі қолданушыларының бір тобы хиджама жасау арқылы арам қаннан арылуға болады деп ойласа, екінші топ хиджамаға заңмен тыйым салу қажеттігін алға тартуда. Дегенмен елімізде курс оқып, сертификат алғандар хиджама жасауды кәсіп көзіне айналдырып алған.Хиджама жасайтындарға лицензия берілмейді.
Медициналық көмектің түріне жатпайды және оның зардаптары:
–Хиджама жасаушылардың арнайы медициналық білімі болмағандықтан, көптеген науқасқа зияны тиіп жатыр.
–Процедураны дұрыс жүргізбегендіктен, науқастарда инфекциялық сырқат өршиді, бақылаусыз қан алынғандықтан, науқас гиповолемиялық шокқа түсіп қалуы мүмкін. Өкінішке қарай, қайғылы жағдаймен де аяқталып жатқаны бар.
– Хиджама дәстүрлі медицинаға жатпайтындықтан,бұл процедура заңнамада қарастырылмаған. Сәйкесінше, лицензия да берілмейді.
– Олардың қан алатын құралдарының барлығы стандартқа сай келмейді. Қытайдан шыққан банкалармен адамнан қан алу қауіпті.
–Ақша табу көзіне айналдырған. Осылайша, медициналық ұйымнан «хиджама курсын оқыды» деген сертификат алған емшілер ашық қызмет көрсетіп жүр. Әлеуметтік желіде курстардың жарнамасы жер жарып тұр. Сонда да болса хиджама жасататын адамдар баршылық. Бірақ олардың барлығы бірдей хиджама жасатып ауруынан айығып кетпейді. Себебі хиджама жасайтындардың өзі аурудан толық айықтырамыз деп уәде бере алмайды.
– Кімде гемофилия ауруы бар, оларға хиджама жасауға болмайды. Ол қанның сұйықтығы, сол үшін алдымен жалпы қанға анализ тапсыру керек, диабет, дене қызуы болмауы керек. Өйткені температура болған кезде бастан қан алуға болмайды, инфекция басқа көтеріліп кетуі мүмкін. Ал денеден алуға болады. Бірақ бәріне бірдей әсер етпейді, хиджама біреуіне ем болып жатады, біреуіне ем болмайды. Сондықтан біз алдын ала науқасқа: «саған 100 пайыз көмектеседі деп айтпаймыз» деп ескертеміз хиджама жасайтын емші.Демек, мұндай емшілердің жұмысын қадағалап, адам емдеуіне тыйым салу керек. Мұны Денсаулық сақтау министрі Ажар Ғиният та растап отыр.
Осылайша, министрлік бұл салада шарасыз екенін жасырмайды. Өйткені бұған дейін Денсаулық кодексінің 54-бабының 4-тармағына сәйкес, жеке тұлғалар уәкілетті орган аккредиттеген денсаулық сақтау ұйымдары беретін сертификат негізінде ғана халықтық медицина, емшілік әдістерімен емдеуге кірісе алатын. Бірақ «Рұқсат беру құжаттарын қысқарту және мемлекеттік органдардың бақылау және қадағалау функцияларын оңтайландыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2012 жылғы 10 шілдедегі заңымен бұл норма алып тасталды. Бұл жаңа заң бизнеске түсетін әкімшілік жүктемені төмендету, сондай-ақ кәсіпкерлікті одан әрі дамыту жөніндегі Президент тапсырмасын орындау үшін қабылданды. Нәтижесінде, министрліктің денсаулық сақтау ұйымдарын емші сертификатын беру құқығына аккредиттейтін құзыреті жойылды. «Емші сертификаты» рұқсат беру құжаты қысқартылды. Салдарынан бүгінде халық емшілерінің қызметін бағалау мен бақылау қиын.
Иә, аңқау елге арамза молда. Кәсіби мамандардың қаққан дабылына құлақ түрмей, хиджама жасатқан қаншама адам өз өміріне зиян келтіріп жатыр. Нәрестеге хиджама жасағаннан кейін бір топ қазақстандық медицина саласының мамандары мен ғалымдары Денсаулық сақтау министрлігін баламалы медицина тәжірибесі мен хиджаманы қолданумен байланысты әрекеттерді, әсіресе кәмелетке толмағандарға қатысты осы тәжірибені қолдануды реттеуге араласып, шара қолдануға шақырған петиция бастады. Екі күн ішінде оған 11 мыңнан аса азамат қол қойған. Енді министрлік хиджама орталықтарының жұмысын бақылауға алады.
Балалардан қан шығарамыз деп жан шығарып алмайық!
Аудандық балалар дәрігері А.Байғабылова
Жамбыл ауданының орталық